?? تنزل رو به تزاید جایگاه علمی ایران!
? یکی از شاخص‌هایی که در تعیین جایگاه علمی کشورها از اهمیت زیادی برخوردار است، میزان همکاری علمی آن کشور با دیگر کشورهاست. بررسی جایگاه ایران در برخی شاخص‌های جهانی در سال 2022 نشان می‌دهد که نسبت همکاری‌های علمی جهانی ایران کاهش یافته و کاهش تعداد مقالات داغ ایران سبب شده رتبه ایران در این شاخص چهار پله سقوط کند.
? بر اساس داده‌های نمایه‌نامه وب آو ساینس(WOS) در سال2022 میلادی 26 هزار و 542 اثر در ایران، با همکاری کشورهای دیگر منتشر شده‌اند و بر همین اساس می‌توان گفت که نسبت همکاری‌های علمی جهانی ایران 37.17% است و بیشترین همکاری علمی که حدود5500 اثر(7.64%) است را با همکاری آمریکا منتشر کرده است. بر این اساس ایران از نظر میزان همکاری‌های علمی بین‌المللی، رتبه 25 را در بین کشورهای منطقه دارد. مقایسه روند همکاری‌های علمی جهانی ایران نشان می‌دهد که با وجود افزایش تعداد آثار منتشر شده ایران با همکاری‌های علمی در سال 2022، نسبت این آثار کاهش داشته و از حدود 39% در سال 2021 به حدود 37% رسیده است.
? در بین مقاله‌هایی که در یک‌سال منتشر می‌شوند، تعداد کمی از آن‌ها بعد از انتشار، توسط پژوهشگران دیگر مورد استناد قرار می‌گیرند. این مقاله‌ها در حوزه تخصصی خود به عنوان مقاله‌های کلیدی به شمار می‌آیند و به عنوان «مقاله‌های داغ» شناخته می‌شوند. مقاله‌های داغ، مقاله‌هایی هستند که در دو سال گذشته، طی 2 ماه بیشترین استناد را دریافت کرده‌اند.بر اساس داده‌های نمایه‌نامه وب آو ساینس؛‌ تعداد مقاله‌های داغ ایران در سال 2022 میلادی، 127 مقاله بوده‌ و از نظر تعداد مقاله داغ، جایگاه 28 را در بین کشورهای جهان دارد.? مقایسه روند تعداد مقالات داغ ایران در سال 2022 نسبت به سال‌های پیشین نشان می‌دهد که روند رو به رشد تعداد مقاله‌های داغ ایران در سال‌های اخیر، با کاهش بی‌سابقه مواجه شده است.با وجود اینکه در سال 2021 ایران از نظر تعداد مقاله‌های داغ در جایگاه اول منطقه قرار داشت، در سال 2022 میلادی به رتبه پنجم منطقه سقوط کرده است.? از بین مقالاتی که منتشر می‌شوند، تعداد اندکی از مقالات هستند که حتی سال‌ها پس از انتشارشان هنوز استناد می‌گیرند. به این مقالات، مقالات پر استناد گفته می‌شود. بر اساس داده‌های وب آو ساینس، تا پایان سال 2022 میلادی، پژوهشگران ایرانی 3 هزار و 898 اثر منتشر کرده‌اند و روند رو به رشد همیشگی خود را در این شاخص حفظ کرده‌اند.? با وجود این افزایش دائمی در تعداد مقالات پر استناد، ولی ایران از نظر انتشار مقاله‌های پر استناد پس از عربستان سعودی، در جایگاه دوم کشورهای منطقه قرار دارد. آمریکا با انتشار بیش از 81 هزار مقاله پر استناد، پیشگام کشورهای جهان از نظر تعداد مقاله‌های پر استناد است و پس از آن چین، انگلستان، آلمان و استرالیا، در جایگاه‌های بعد قرار دارند.? بررسی وضعیت ایران از نظر همکاری‌های علمی، تعداد مقاله‌های داغ و تعداد مقاله‌های پر استناد حاکی از این است که حفظ جایگاه ایران در شاخص‌های گوناگون نیازمند برنامه‌ریزی‌های بهتر و حساب‌شده‌تر است.